Josip Broz Tito

Josip Broz Tito bio je jugoslovenski političar i državnik, kao i drugi predsednik SFR Jugoslavije. Bio je jugoslovenski revolucionar i komunistički vođa. Neki istoričari ga smatraju jednom od najvažnijih istorijskih političkih ličnosti s prostora bivše Jugoslavije, dok ga drugi smatraju diktatorom. Josip Broz Tito je svojim političkim delovanjem bio jedan od najuticajnijih antifašista, poznat po svojoj antihitlerovskoj koaliciji i borbi protiv fašizma. Zaslužan je za vraćanje Istre, dela Dalmacije i otoka Hrvatskoj nakon II svjetskog rata koji su bili predati talijanskoj vladi, ali isto tako, ali je bio odgovoran i za posleratnu represiju i odmazdu prema neprijateljima i neistomišljenicima. Josip Broz Tito rođen je u Kumrovcu 1892., a preminuo je u Ljubljani 1980. godine.

Obrazovanje

Josip Broz je 1901. godine upisao četvorogodišnju osnovnu školu u rodnom Kumrovcu. Nakon što ga je završio 1905. godine, počeo je da radi na imanju svog strica. Iako je 1907. otišao u Sisak da izuči konobarski zanat, odlučio je da postane šegrt i predaje bravarski zanat. Godine 1901. završio je taj mašinski zanat i postao pomoćni bravar.

Privatan život

Josip Broz Tito rođen je u Kumrovcu, selu na Sutli, 7. maja 1892. godine. Bio je sedmo dete od petnaestoro dece u porodici. Roditelji su mu bili Franjo i Marija Broz. Josip je sa dedom proveo detinjstvo u Sloveniji, s druge strane Sutle. Tako je naučio slovenački, što mu je kasnije stvaralo poteškoće u školi. Još u detinjstvu u njegovom kraju dižu se narodni ustanci, kako protiv mađarizacije, tako i zbog eksploatacije ovdašnjih seljaka. Pošto je i Titova porodica bila seljačka, i on je kao dečak morao da zarađuje. Zato je posle četiri godine osnovne škole otišao u Sloveniju da bi pomogao ujaku na terenu.

Josip Broz je 1907. godine otišao u Sisak da izuči zanat, a potom 1910. godine prelazi u Zagreb. Još u Sisku se susreo sa nelegalno osnovanim sindikatima, koji su tek započinjali svoju borbu za radnička prava, koju je Tito kasnije u životu prihvatio i sproveo u delo. U Zagrebu se Tito učlanio u Socijaldemokratsku partiju Hrvatske i Slavonije i Sindikat metalaca. Posle dva meseca u Zagrebu preselio se u Ljubljanu, zatim u Trst, a potom se vratio u Zagreb, gde je učestvovao u šestonedeljnom štrajku i demonstracijama. Potom je Josip Broz otišao da radi u Češkoj, pa Nemačkoj, gde je usavršio jezike i naučio neke nove zanate.

Josip Broz se 1913. pridružio vojsci i borio se na strani Austrougarske monarhije u Prvom svetskom ratu. Ubrzo je shvatio da rat nema nikakve veze sa njim, pa je pokušao da tu ideju prenese na svoje drugove. Zbog toga je prvo zatvoren, a potom vraćen na ratište. 1915. godine uhvatila ga je ruska vojska i zarobila ga. U njihovoj bolnici naučio je ruski. Pobegao je iz Rusije u Finsku, a posle Oktobarske revolucije želeo je da se pridruži Ruskoj komunističkoj partiji.

Josip Broz se 1920. vraća u Zagreb i postaje član Komunističke partije Jugoslavije. Tada se prvi put oženio, petnaestogodišnjom Ruskinjom i sa njom imao troje dece, od kojih je svako umrlo pre druge godine. Preživeo je samo njegov četvrti sin Žarko.

Godine 1936. razveo se od prve žene, a pola godine kasnije oženio se Nemkinjom u Rusiji. Kada je otišao iz Moskve, ostavio ju je tamo, ali su sačuvana četiri ljubavna pisma koja joj je poslao iz Pariza. Ubijena je 1937. godine pod sumnjom da je nemački špijun.

Godine 1937. Tito je upoznao svoju treću ženu, Slovenku jevrejskog porekla. Sa njom je imao sina Mišu. Brak je trajao četiri godine, ali je i tokom braka Tito bio u vezi sa ljubavnicom, koja je umrla ubrzo nakon razvoda.

Godine 1944. Tito je upoznao svoju četvrtu i poslednju suprugu Jovanku Budisavljević. Ostao je u braku sa njom do kraja života, iako su bili u braku samo formalno od 1970-ih, a poslednjih godina pre njegove smrti nisu ni živeli zajedno.

Tito je preminuo 4. maja 1980. godine u Ljubljani, a četiri dana kasnije sahranjen je u Beogradu, u Kući cveća, a njegov grob je i danas jedna od turističkih atrakcija Beograda. Na Titovu sahranu došli su gotovo svi najveći državni službenici, u 209 delegacija iz 127 zemalja. Njegova sahrana se i danas smatra najvećom sahranom državnika u istoriji.

Rad

Josip Broz Tito je počeo da radi kao dete, najpre u njivi kod strica, dok nije stekao zvanje bravara. Nakon školovanja u zanatu, dva meseca je radio u bravarskoj radnji u Zagrebu, a zatim u kovačnici metala u Kamniku u Sloveniji. U Viner Nojštatu je radio u fabrici automobila Dajmler, do odlaska u inostranstvo, radeći u Češkoj i Nemačkoj.

Posle služenja vojske u Prvom svetskom ratu, ostao je u Rusiji i tamo radio neko vreme kao mehaničar. Ali on se sve više bavio politikom i borbom za komunističke i partijske ideje. Vrativši se u Zagreb 1920. godine, postaje član Saveza komunista Jugoslavije. U mestu kod Bjelovara radio je kao inženjer i postao član tamošnjeg Okružnog komiteta. Godine 1925. počinje da radi u brodogradilištu u Kraljevici i tamo postaje sindikalni poverenik. Iste godine, ponovo posle otkaza, prelazi u Beograd i tamo radi u fabrici vagona, a posle otpuštanja tamo se vraća u Zagreb 1927. godine.

U Zagrebu je Tito nastavio da propagira komunizam, zbog čega je više puta završavao u zatvoru. Godine 1928. uhapšen je i osuđen na pet godina zatvora. Pušten je tek 1934. godine, ali pod uslovom da ne sme da napusti rodni Kumrovec. Tito je promenio ime i preselio se u Samobor i nastavio sa partijskim poslovima.

Godine 1937. preuzeo je rukovodstvo Komunističke partije, nakon likvidacije njenog poslednjeg generalnog sekretara, ali je tek 1939. Tito zvanično postavljen za njenog sekretara. Na toj poziciji, tokom Drugog svetskog rata, Tito je formirao partizanski odred koji je odoleo fašističkim osvajanjima. Već tokom rata počeo je da se smatra velikim antifašističkim vođom, a posle rata priznatim državnikom. Tito je postavljen na najvažnije državne funkcije, uključujući predsednika privremene vlade, vrhovnog komandanta vojske i generalnog sekretara partije.

Država je 1945. godine dobila naziv Federativna Narodna Republika Jugoslavija, a na njenom čelu je postao Tito. Godine 1953. izabran je za predsednika Republike, na toj funkciji do smrti.

Najveća dostignuća

Nakon zanatskog posla, tokom kojeg je Tito stupio u prve sindikate i učlanio se u Komunističku partiju, a nakon vojske i uplitanja u politički život, počinje prava karijera Josipa Broza Tita. Njegov uticaj se pojačao kada je 1939. postao generalni sekretar Komunističke Partije Jugoslavije. Tada je Tito izvršio snažan boljševizam Partije. Promenio je njeno rukovodstvo i istakao važnost jednostrane ideologije i vojne discipline unutar Partije. 1940. godina izložio je strategiju Partije i komunistički model državnog uređenja.

Godine 1941. Tito je osnovao Vojni komitet čija je svrha bila da se odupre silama Osovine. Tako je Tito u Drugom svetskom ratu počeo da predvodi komunistički partizanski odred koji je predvodio oružani ustanak protiv fašista i njihovih osvajanja. Već posle rata postao je priznat i cenjen državnik. Vratio je Istru i delove Dalmacije Hrvatskoj, koje je Ante Pavelić tokom Drugog svetskog rata predao Italijanima. Tito je takođe reorganizovao društvo po uzoru na Sovjetski Savez. Počela je kolektivizacija zemlje, nacionalizacija preduzeća, rekonstrukcija privrede i primena komunističkog režima. Posle političkog raskida sa SSSR-om, Tito je počeo da razvija i sprovodi socijalistički društveni poredak u Jugoslaviji.

Tokom svoje vladavine, Tito je stvorio oko sebe neverovatno moćan kult ličnosti. Bio je veoma popularan državnik, ne samo među svojim narodom, već i među poznatim ličnostima i državnicima drugih zemalja. Tito je važio za velikog zavodnika, još većeg ratnika, a priče o njegovom životu dostigle su razmere legendi. Posle njegove smrti i raspada Jugoslavije, ljudi su izneli dva mišljenja o njemu i njegovom režimu. Dok su jedni Titov socijalizam smatrali zlatnim dobom regiona, a njega velikim državnikom i vođom, drugi su ga smatrali zločincem, a njegovu državu diktatorskom. Ova podela u narodu ostala je skoro ista do danas, dok nepristrasni istoričari otkrivaju da u oba mišljenja ima istine.